American Horror Story S08E01: een beangstigende blik op het einde der tijden

Hoe zou dat eruitzien? Als de wereld dreigt te vergaan? Ryan Murphy en Brad Falchuk, de showrunners van American Horror Story, tonen in de openingsscène van hun (post-)apocalyptische achtste seizoen (subtitel: Apocalypse) een denkbeeldige variant: een onuitstaanbare rijkeluisdochter (Leslie Grossman) krijgt in een gedistingeerde kapsalon in Los Angeles een coupe aangemeten die naar eigen zeggen ongeëvenaard oogt. De nieuw look wordt meteen vereeuwigd op Instagram, om te compenseren dat ze ‘weigert haar bilspleet te tonen' op het sociale medium. Je moet je volgers tevreden houden, zo beaamt ook de coiffeur (Evan Peters). Ineens gaan bij alle klanten de telefoons af. Zijn de Kardashians in de buurt aan het filmen?

Welnee, het einde der tijden is aanstonds, nu een nucleaire ramp dreigt. De kapperszaak loopt snel leeg, en de welgestelde cliënte stapt in een auto die haar te midden van de chaos naar een privéjet op het vliegveld van Santa Monica zal escorteren, waarop ze voordat de raket de Engelenstad wegvaagt zal onderduiken in buitenpost drie. Daar heeft haar vader, met wie ze als laatste afscheid nog kort skypet, honderd miljoen dollar voor neergelegd. Een veiligheidsdienst arresteert ondertussen ook uitverkorenen met een unieke genetische samenstelling, die als de nucleaire winter aanvangt alvast kunnen gaan werken (voortplanten, lijkt de suggestie) aan de overleving van de mens.

De miljardairs krijgen bij aankomst een paars uniform aangereikt; de minder gefortuneerden – op enkele uitzonderingen na - mogen zwoegen in het grijs. De klassenmaatschappij – als die al ooit is verdwenen – maakt zijn rentree, onder leiding van de strenge matriarch Wilhemina Venable (Sarah Paulson), een Victoriaanse verschijning. Zij bepaalt, geassisteerd door beul en toeverlaat Miriam (Kathy Bates), wanneer en hoe er gegeten wordt en wie mag ontspannen. Diegene die stiekem probeert het bouwwerk - dat wel wat wegheeft van een helse, ondergrondse bergplaats - te ontvluchten, zal buiten worden gefusilleerd door Miriam en haar mannen.

Na achttien maanden verschijnt een mysterieuze man van ‘Het Collectief’ aan de poort, die Venable komt melden dat alle andere buitenposten zo goed als buiten gebruik zijn; ze zijn onder de voet gelopen. Maar door wie? Door een bovennatuurlijke entiteit? Op die vraag, en een keur aan andere kwesties, geven Murphy en co natuurlijk nog geen antwoord in de eerste aflevering. Het lijkt niettemin alsof de makers zich ditmaal, nog scherper, via hun horrorparabel richten op maatschappelijke fenomenen als de uitwassen van nepotisme (rijkeluiskinderen, zoals Donald Trump er ook één is), het superficiële karakter van sociale media, en andere ijdeltuiterij. Bovenal is een nucleaire ramp met minkukel Trump in het Witte Huis dichterbij dan ooit.

Het is knap hoe de gepokt en gemazelde scenaristen elk jaar weer een nieuwe invalshoek weten te vinden voor hun sfeervolle horror, direct en bewust gekoppeld aan het hedendaagse. Murphy verwelkomt de kijker jaar op jaar in een door hem gefabriceerde nachtmerrie, waarvoor hij ook ditmaal een groot acteursgezelschap heeft weten te strikken, die met hem de laatste dagen (spreekwoordelijk dan) slijten in de donkere krochten van de aarde, dicht bij het hellevuur: oudgedienden en nieuwkomers als Billy Eichner, Joan Collins, Jessica Lange, Connie Britton, Frances Conroy en Emma Roberts creëren gezamenlijk een beangstigende blik op het einde der tijden.