Alles over series, tv en film. Vanaf de redactie van de VARAgids.

Aftiteling: de Foley Artist

  •  
07-03-2017
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
104 keer bekeken
  •  
1674893542
Op de aftiteling staan exotische vaklui. Best Boys en Script Girls, Gaffers en Grips, Producers en Directors. We beschrijven hun werk. Deel 3: de Foley Artist, maker van geluiden.
 
Ooit je broekspijpen gehoord? Zo niet, ga naar Groenland. Ik was er ooit op reportage en het is een onverwachte plaats om voor het eerst in je leven totale stilte – écht Totale Stilte – mee te maken: een ijsvlakte in Groenland. Er is daar helemaal niets: slechts bergen en sneeuw, geen mensen en dieren. Als het daar niet waait en je staat stil, hoor je voor het eerst echt niks. Nul. Stiller dan je slaapkamer om drie uur 's nachts, die is gevuld met de minuscule geluidjes van de verre snelweg en de nabije ijskast. Voor een complete akoestische black-out moet je naar Groenland.
Totdat de journalist die minstens vijfentwintig meter verderop staat, begint te lopen. Dan hoor je twee zachte maar in deze oorverdovende stilte zeer duidelijke geluiden: het tegen elkaar schuren van zijn broekspijpen en het geknerp van zijn snowboots. Het was absurd om op deze enorme ijsvlakte niets dan die broekspijpen en zolen te horen. Het deed beseffen dat we in het dagelijks leven worden gebombardeerd door zachte geluidjes, die je pas opmerkt als de rest wegvalt.
Al die geluidjes zijn het werk van de Foley Artist. Als in een film of tv-serie door mensen wordt bewogen - komt nogal veel voor - dan maakt dat geluid. Ruisende kleren, gezoen, klappen op schouders, een glas op tafel zetten, voetstappen op de grond, in de sneeuw, in een plas. Als je dat geluid niet zou horen in de bioscoop of achter je tv, merk je dat. Als je het wel hoort, merk je het alleen onbewust, als het goed is. Dan is de Foley Artist goed bezig geweest. Zijn/haar beroep is om dit soort geluidjes te maken. Niet de grote dingen als explosies of lawaai van motoren of weer en wind (dat doen de sound effects-technici) maar het kleine dagelijkse geluid. Het geluid dat tijdens de opnames is gemaakt, is daarvoor vaak totaal ongeschikt. Op een filmset is veel nep: die marmeren vloer is geschilderd triplex en als Hugh Jackman als Logan over geschilderd triplex loopt, klinkt dat als geschilderd triplex en niet als marmer. Bovendien is er de herrie van generatoren, overvliegende vliegtuigen en het gestommel van de crew. Zelfs de stemmen van de acteurs worden vaak achteraf opnieuw opgenomen door de technici van de ADR (Automated Dialogue Replacement), dus laat staan dat het geruis van Batmans cape of het gerinkel van Django's sporen tijdens de opnames goed genoeg wordt geregistreerd. De Foley Artist regelt het allemaal, achteraf. Het vak is genoemd naar Jack Foley, de man die door Universal Studio's werd ingehuurd toen concurrent Warner Bros de eerste geluidsfilm uitbracht. Ineens deed geluid ertoe en Universal kocht Foley en andere geluidstechnici weg bij de radio: hoorspelen waren een groot genre voordat de stomme film werd vervangen door de geluidsfilm. De geluidseffecten uit hoorspelen maakten via Jack Foley de sprong naar film.
Sindsdien zijn al die ontelbare voetstappen en schurende broekspijpen die je onbewust tijdens het kijken hebt gehoord, gemaakt door de Foley Artist. Ook de eenvoudige geluidseffecten doet de Foley. Een wegvliegende vogel? Wapperen met leren handschoenen. Een sissende golf zeewater die breekt op het strand? Leeglopende colafles. Het gekraak van een ingeslagen schedel? Knijpen in een bevroren krop sla. Het is een maf vak, Foley Artist, en je ziet – en hoort – precies wat het inhoudt in deze prijswinnende korte documentaire:
 
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief van de Lagarde!