A Lion in the House: het leven is kostbaar

Even een waarschuwing vooraf: de 4 uur durende documentaire A Lion in the House (2006) – nu te zien bij Netflix – is een krachtige en aangrijpende, maar ook een emotioneel zware film. Regisseursduo Steven Bognar en Julia Reichert (die eerder dit jaar een Oscar wonnen voor hun documentaire American Factory ) volgen vijf kinderen, variërend in leeftijd van zes tot negentien jaar, bij hun strijd tegen kanker. Een strijd die niet door iedereen gewonnen wordt.

Vond je de openingsscène in Bibian Mentel: LEEF , waarin Mentel huilend haar echtgenoot belooft dat ze zal blijven vechten, al pittig? A Lion in the House bevat ook dergelijke extreem emotionele momenten, maar dan in vijftigvoud. Over een periode van zes jaar volgden Bognar en Reichert de vijf kinderen en hun families in de constante achtbaan van remissie naar terugval naar remissie. Zo leeft Justin (19) al bijna tien jaar met een zeldzame vorm van lymfklierkanker en kregen de ouders van Alex (7), twee jaar eerder gediagnosticeerd met leukemie, afgelopen kerst te horen dat hun dochter het nieuwe jaar niet zou halen. Toch krabbelde Alex weer op. Jen (6) heeft ook leukemie, en Tim (15) en Al (11) hebben allebei, net als Justin, non-hodgkinlymfoom, al dacht de huisarts bij Al eerst dat hij last van astma had.

Ik zag de tweedelige documentaire voor het eerst veertien jaar geleden tijdens het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA), in aanwezigheid van de twee regisseurs. En nu bij het terugkijken kan je niet anders dan onder de indruk zijn van de ruimhartigheid van de vijf families die Bognar en Reichert toelieten in hun leven. Wellicht dat hun eigen persoonlijke ervaring met kinderkanker (bij Reicherts eigen dochter werd in 1996 lymfklierkanker vastgesteld) de toenadering vergemakkelijkte. Ook het medische personeel van de kankerafdeling van het kinderziekenhuis in Cincinnati liet de camera’s bij veel moeilijke gesprekken toe, waaronder bij een overleg over hoe de ouders zo voorzichtig maar ook zo gedecideerd mogelijk duidelijk te maken dat het einde in zicht is. De families konden elk moment dat ze wilden aangeven dat de camera’s uit moesten, maar dat werd maar zelden gedaan.

Openhartig vertellen de ouders over hun twijfels en angsten. De ouders van Alex hebben allebei andere ideeën over hoe ver ze moeten gaan. De vader wil alles geprobeerd hebben; de moeder wil niet dat hun dochter onnodig lijdt onder experimentele behandelingen waarvan de effectiviteit onzeker is. Een oudere broer van Justin biecht op dat hij lijdt aan klinische depressie, maar dat hij dat nog niet aan zijn ouders heeft verteld. Hij wil ze niet nog extra belasten. We volgen de families niet alleen thuis en bij de diverse check-ups, maar ook bij hele intieme momenten: van een familie die afscheid neemt van hun kind dat op sterven ligt en het daadwerkelijke afscheid daarna, tot de begrafenisplechtigheid.

A Lion in the House is een emotionele zit, maar wat vooral bijblijft – wanneer de tranen eenmaal opgedroogd zijn – is toch ook een gevoel van diep ontzag. Voor het onvermoeibare doorzettingsvermogen van de artsen en verplegers, de tomeloze levenslust van de kinderen, en voor de stille kracht van de ouders. Beth, de moeder van Jen, gaf haar lucratieve baan op om er voor haar dochter te zijn, en is, nu haar dochter in remissie is, niet van plan om naar haar werk terug te keren. Ze wil geen honkbalwedstrijd van haar dochter missen. Daarvoor is het leven te kostbaar.