Profiel: de terugkeer van Gustavo Fring

In Breaking Bad zit Gustavo Fring een aantal minuten voor zijn dood in een stilstaande auto op de parkeerplaats van bejaardentehuis Casa Tranquilo. Hij kijkt recht voor zich uit. Gemillimeterd grijs haar, onberispelijk geschoren kaken. Achter het montuurloze brilletje vermengen zich emoties in zijn ogen; concentratie, kilte, nervositeit, oud verdriet, maar ook de nabijheid van de overwinning, het einde van de langgerekte wraak. Dan opent hij de deur en begeeft zich richting het gebouw waar zijn grootste vijand wacht: Hector Salamanca, de kreupele kartelleider die zijn spraakvermogen heeft verloren.

Fring keert terug in Better Call Saul als jongere versie van zichzelf – gespeeld door dezelfde acteur Giancarlo Esposito – in zijn fastfoodrestaurant Los Pollos Hermanos, een frituurtent waar de kip en cola dienen als dekmantel voor een crystal meth-imperium. Gehuld in het kenmerkende lichtgele overhemd vraagt Fring zijn gasten of het eten smaakt. Zijn glimlach herkennen we uit de Breaking Bad-scènes waarin hij donaties overmaakt naar ziekenhuizen of de lokale narco-afdeling persoonlijk een maaltijd komt aanbieden – alles slechts met één doel: zijn smetteloze imago conserveren. In de keuken neemt hij dubbelzinnig de telefoon op: ‘Los Pollos Hermanos, where something delicious is always cooking.’

Zelfs als de restauranteigenaar in Better Call Saul S3 vuilnis opruimt voel je de magie van Breaking Bad, waarin de kracht van het personage naast zijn dubbelrol ook schuilt in het raadsel van zijn achtergrond. Fring presenteert zichzelf als een familieman, maar als Walter White en Jesse Pinkman worden uitgenodigd in zijn enorme huis voor een traditionele Chileense maaltijd, wijst niets op de aanwezigheid van een vrouw of kinderen. Door zijn bondige, melodieuze manier van spreken sluimeren Spaanse klanken – voordat hij via Mexico naar de Verenigde Staten kwam zou hij het Pinochet-regime ontvlucht zijn, toch lijkt ook dat onzeker: bij onderzoek ontbreekt zijn naam in alle registers.

Tegen White zegt hij: ‘I hide in plain sight, just like you.’

De onwankelbare kalmte van de eigenaar van Los Pollos Hermanos is fascinerend en beangstigend. Slechts in Mexico blijft hij niet onbewogen, tijdens een flashback in Breaking Bad waarin zijn vroegere partner Max door Hector Salamanca wordt vermoord aan de rand van het zwembad en zijn bloed in het water druppelt. Giancarlo Esposito zei in een interview over deze tragedie, die in het hart ligt van Frings bestaan, dat hoewel niets in de serie daar expliciet op wijst, Max en Gustavo in zijn beleving meer waren dan zakenpartners.

Vooral de vete tussen Fring en Salamanca wordt uitgediept in Better Call Saul S3. Fring doet er alles aan om te vermijden dat Mike Ehrmantraut – die dan nog niet bij hem in dienst is – Salamanca simpelweg doodt: hij heeft andere plannen voor zijn rivaal. In de prequel is Salamanca nog geen kreupele bejaarde die voor zijn communicatie met de buitenwereld is veroordeeld tot een gouden belletje op de armleuning van zijn rolstoel. Salamanca keert terug bij het beruchte zwembad van Don Eladio’s villa in Mexico. Het hoofd van het Juarez-kartel ontvangt een uitpuilende tas vol dollars die met elastiekjes bij elkaar worden gehouden, terwijl op hetzelfde moment het aandeel van Fring wordt binnengebracht; kaarsrechte, geplastificeerde piramideblokken van geld, geflankeerd door een geschenk: een T-shirt van Los Pollos Hermanos. Met het kledingstuk om zijn schouders wijst de kartelbaas naar de dollars en zegt tegen Salamanca: ‘Kijk eens wat Gustavo ons brengt.’

Fring is een perfectionistische dirigent die eigenlijk nooit oprechte, positieve emoties lijkt te ervaren, behalve wanneer hij iets uitlegt, een werknemer beter maakt in zijn vak – in de kern is hij, zoals de makers van de serie ook zeggen, een docent. In Better Call Saul S3 geniet hij zichtbaar als hij instructies geeft in de keuken van Los Pollos Hermanos en in Breaking Bad fonkelt er trots in zijn ogen als Jesse, die hij aanvankelijk beschouwde als een gevaarlijke junk, in een Mexicaans laboratorium demonstreert dat hij in staat is om zonder zijn leermeester mr. White zuivere crystal meth te vervaardigen.

Voor Frings terugkeer zijn geen gekke sprongen gemaakt, geen onnodige risico’s genomen die afbreuk doen aan een van de beste slechteriken uit de filmgeschiedenis. Nog altijd de kaarsrechte houding, de ogen die gloeien achter het brilletje. Subtiel worden bepaalde karaktertrekken extra benadrukt, worden verhaallijnen aan elkaar geknoopt. Het lijdt geen twijfel dat er een vierde seizoen van Better Call Saul zal volgen, en dat we daarin meer ontdekken over de man die uiteindelijk voor bejaardentehuis Casa Tranquilo uit de auto stapt en begint aan zijn laatste wandeling.