I’m Dying Up Here S01E01: Humor is essentieel voor ons welzijn

In de jaren zeventig was televisie de allesbepalende factor voor het succes van de carrière van een komiek. De Tonight Show van televisiepresentator Johnny Carson (Acteur Dylan Baker speelt hem met verve) was zo’n beetje het epicentrum: wie daar verscheen, kon pas echt geld verdienen. Vooral als je, zoals komiek Clay Appuzzo, na je act nog even mocht plaatsnemen op de bank naast Carson. Dan had je het echt gemaakt. De jonge komiek, voor het eerst te gast bij de nestor van de Amerikaanse televisie, maakt die nacht echter een einde maakt aan zijn leven, op de Sunset Strip in Los Angeles – de plek waar euforie en misère dicht bij elkaar liggen. Een optreden op de buis was dus geen garantie voor een gelukkig bestaan.

Appuzzo’s ouders, afkomstig uit Boston, reizen in deze pilotaflevering af naar Los Angeles, en stuiten daar op een eigentijds ‘Gomorra’, aldus vaderlief, gespeeld door een standvastige Robert Forster. In de donkere, rokerige nachtclub Blondie’s, van de gelijknamige eigenares, vertolkt door Melissa Leo, nemen een trits aan (semi-)professionele grappenmakers afscheid van hun zoon. Controversiële onderwerpen worden niet geschuwd, terwijl Clays vader buiten wacht in zijn auto. Totdat de ongeduldige Italiaan de zaak binnenstapt en de aanwezigen op het hart drukt dat ze met hun professie – het vertellen van geestige anekdotes – niets meer zijn dan escapisten.

Hier slaat hij de plank mis. Een personage vertelt later: ‘Een lachend publiek staat gelijk aan catharsis.’ Clays ex, de wulpse Cassie (Ari Graynor) komt tot dezelfde realisatie. Voor het eerst in haar carrière geeft ze zich, spreekwoordelijk dan, bloot. Ze mag, met permissie van Blondie (die ze overigens chanteert) voor het eerst optreden in de grote zaal. Haar act verwordt tot een soort van blauwe komedie-variant van een rouwrede – met veel seksgrappen dus. Met dergelijke momenten brengt I’m Dying Up Here aan het licht hoe menselijk en essentieel komedie/humor eigenlijk is voor ons welzijn, en hoe Clays vader juist de escapist is, die niet onder ogen wil zien dat zijn zoon juist dankzij hem – zijn rigide denkbeelden – ooit het hazenpad koos, en belandde in het Gomorra van de jaren zeventig.

De carrière van Cassie wordt daarnaast door de makers aangehaald om onderliggend seksisme aan te tonen. Toen was een definitieve doorbraak voor een vrouw nagenoeg onmogelijk; vandaag de dag wordt er op dat gebied nog steeds met twee maten gemeten. Net zoals het toen voor een zwarte komiek moeilijker was om op prime time je bespiegelingen te delen met een overwegend wit publiek. De schlemiel in kwestie belandt vervolgens in een prostitutiecircuit, aangevoerd door katholieke priesters – de dubbelzinnige reputatie van de kerk komt hiermee en passant ook nog even aan bod. ‘It’s Johnny or nothing’. Ofwel: wie niet excelleert, wordt noodgedwongen een zondaar en belandt, zoals twee jeugdvrienden van Clay, letterlijk in de kledingkast van de uitbater van Goldie’s. Naast de kattenbak mogen ze hun slaapzakjes neerleggen; voor zestig dollar per maand is dit hun onderkomen.

Vroeger was derhalve niet alles beter, zoveel is duidelijk. Aspirant stand-uppers kwamen, zelfs in Amerika, soms bijna om van de honger. Wat vroeger trouwens wel beter was, was de muziek, waar I’m Dying Up Here soms naarstig op leunt. Ringo Starr en The Stooges passeren de revue en zetten meteen een nostalgische sfeer neer. Samen met de kleurrijke tapijtpatronen, en het oude Showtime-logo dat voor deze gelegenheid weer is opgepoetst  – de serie is immers een historisch drama. Deze nostalgische hulpmiddelen kunnen desalniettemin niet verbloemen dat I’m Dying Up Here , met een overwegend jonge cast, af en toe nog wat hapert qua acteerwerk. Maar zelfs deze pilotaflevering wordt gaandeweg al een fijnzinnige geschiedenisles over de komediewereld in Los Angeles, in de jaren zeventig.